Phần mềm định hướng cho các cháu bé lứa tuổi mẫu giáo, tiểu học bắt đầu làm quen với chữ viết và đánh vần Tiếng Việt. Phần mềm còn định hướng đến người dùng là người nước ngoài, Việt kiều muốn tìm hiểu và hướng dẫn con, cháu mình học Tiếng Việt.

Giao diện chính của phần mềm có 4 chức năng chính: Bài học chính; Luyện tập âm vần; Luyện tập dấu; Chơi vui, giải trí. Nháy chuột lên các vùng chức năng để vào các phần học cụ thể của phần mềm.

Nháy chuột lên chức năng Bài học chính sẽ xuất hiện khung hình chứa 4 chức năng chính của phần mềm bao gồm: Học bảng chữ cái; Học viết chữ; Âm vần Tiếng Việt; Dấu Tiếng Việt. Đây là 4 chức năng chính nhất của phần mềm Học vần Tiếng Việt. Nháy chuột tiếp lên một trong 4 vùng chức năng này để thực hiện từng chức năng cụ thể. Sau đây chúng ta sẽ tìm hiểu các chức năng chính này của phần mềm.

Chức năng Làm quen với bảng chữ cái tiếng Việt. Trên màn hình là bảng chữ cái Tiếng Việt. Nháy chuột lên một chữ cái sẽ nghe phát âm của chữ cái này. Phần mềm hỗ trợ 2 kiểu phát âm chữ cái tiếng Việt: (1) theo phiên âm để tập đọc, đánh vần (a, bờ, cờ, ...) và (2) theo tên chữ cái (a, bê xê, ..). Mỗi chữ cái có 1 từ mẫu và hình ảnh kèm theo. Nháy chuột lên hình để nghe cách đọc từ này.

Giao diện chức năng Học, xem cách viết chữ cái. Trên màn hình là bảng chữ cái. Có thể hiện chữ thường hoặc chữ hoa. Nháy chuột lên chữ sẽ làm xuất hiện mô phỏng cách viết chữ này ở phía trên. Trong quá trình xem mô phỏng viết có thể nháy các nút Dừng lại, Viết tiếp hoặc Viết lại để xem lại cách viết chữ này.

Đây là giao diện chức năng Học vần Tiếng Việt là chức năng chính, cơ bản nhất của phần mềm. Chức năng này cho phép các bé, người học làm quen với cách đọc và đánh vần các vần chính trong Tiếng Việt. Trong phần mềm đã tích hợp 173 âm vần chính của Tiếng Việt, đây chính là 173 âm vần mà học sinh lớp 1 được học. Với mỗi vần như vậy, phần mềm sẽ cho phép nghe cách đọc, cách đánh vần, 3 từ mẫu có chứa vần này với hình ảnh kèm theo, 5 từ mẫu khác có chứa vần này và một đoạn văn bản ngắn. Tất cả các từ mẫu và văn bản đều được thu âm bằng giọng Hà Nội chuẩn. Danh sách 173 âm vần nằm phía phải của màn hình.

Mỗi âm vần tiếng Việt được thể hiện trên màn hình như một bài học hoàn chỉnh. Bài học này được thiết kế gọn trên một màn hình sao cho các cháu bé có thể tự học hoặc có giáo viên hoặc người lớn trợ giúp. Một CSDL hơn 500 bức tranh minh họa cho các từ khóa chính đã được thiết kế trong phần mềm.

Giao diện của bài học dấu tiếng Việt. Đây có lẽ là bài học dấu tiếng Việt duy nhất có trong số các phần mềm học tiếng Việt có tại Việt Nam. Chức năng này cho phép người học phân biệt cách phát âm các dấu tiếng Việt trên tất cả các nguyên âm chính: a, ă, â, e, ê, i, o, ô, ơ, u, ư. Nháy chuột lên các chữ, dấu trên màn hình sẽ nghe phát âm chính xác của chữ, vần này.

Chức năng Luyện tập âm vần bao gồm 5 bài luyện chính liên quan đến vần trong tiếng Việt. Các bài luyện này rất hấp dẫn và lôi cuốn đối với trẻ nhỏ, phù hợp cho lứa tuổi mẫu giáo và tiểu học. Tiếp theo chúng ta sẽ tìm hiểu lần lượt 5 chức năng luyện tập âm vần của phần mềm.

Giao diện chức năng Tìm vị trí âm vần trong tiếng. Bài học, luyện này rất đơn giản nhưng rất thú vị và có nhiều mức khó dễ khác nhau. Bài luyện này như sau: cho trước một từ (có thể có 1 hoặc 2 tiếng) và một vần. Hãy tìm xem từ này có chứa vần này không, nếu có thì chỉ ra vị trí của vần trong từ này. Trong ví dụ trên từ “yếm đào”, còn vần là “êm”. Để chỉ ra vị trí của vần trong từ cần nháy chuột lên vị trí xuất hiện của vần trong từ này. Tất cả các yêu cầu của bài luyện, từ gốc và vần gốc đều có thể được nghe qua loa của máy tính.

Chức năng Ghép chữ tạo âm vần. Với bài luyện này, các con phải dùng chuột gắp và kéo thả các con chữ ở phía dưới lên để tạo thành một âm vần theo yêu cầu. Âm vần này có thể nghe từ loa. Bài học này rất hấp dẫn đối với trẻ nhỏ, nó thay thế cho trò chơi sắp xếp các chữ cài thông thường. Nếu đưa lên nhầm, bé có thể bỏ chữ cái này đi bằng cách kéo nó vào cái sọt rác bên cạnh.

Chức năng này tương tự bài luyện trên nhưng là ghép một vần để tạo một tiếng, từ hoàn chỉnh. Với bài luyện này, ngoài việc gắp chữ cái, các bé còn phải gắp cả các dấu tiếng Việt nữa. Có thể nghe từ gốc và vần gốc từ các loa ở hai bên màn hình.

Bài luyện trí nhớ âm vần. Bài luyện này được thể hiện như một trò chơi luyện trí nhớ thông thường. Trên màn hình là 12 hình chữ nhật. Nhiệm vụ của người chơi là phải lật tất cả các cả các hình này. Bên dưới các hình này là các âm vần tiếng Việt. Khi nháy nút để lật 1 hình, bạn sẽ nghe được phát âm của vần này. Để lật được, bạn cần nháy liên tiếp 2 hình có nội dung giống nhau. Muốn vậy bạn phải ghi nhớ vị trí của chúng ở lần nháy trước.

Bài học Tìm từ chứa âm vần. Cho trước một vần và 3 từ tiếng Việt. Hãy chỉ ra từ có chứa âm vần đã cho. Nháy vào loa để nghe phát âm của âm vần. Còn nháy vào từ để nghe đọc từ này. Cách thực hiện bài luyện: dùng chuột kéo thả từ này lên vị trí phía trên chính giữa màn hình. Nháy nút có hình mũi tên để chuyển sang bài luyện tiếp theo.

Chức năng Luyện tập dấu Tiếng Việt của phần mềm bao gồm 2 bài luyện: Tìm vị trí dấu Tiếng Việt và Đặt dấu đúng vị trí. Nháy chuột lên các vị trí tương ứng để thực hiện bài luyện.

Giao diện của bài luyện Tìm vị trí dấu Tiếng Việt. Cho trước một từ khóa và một dấu. Hãy tìm và chỉ ra vị trí của dấu này trong từ khóa trên. Trong hình ảnh trên, từ khóa là “dọa nạt”, dấu là dấu nặng. Có 3 mức khó dễ khác nhau để thực hiện bài luyện: (1) chỉ cần chỉ ra vị trí dấu bằng cách nháy lên tiếng (từ đơn) chứa dấu này; (2) cần nháy chuột lên âm vần chứa dấu này và (3) nháy chuột chính xác lên chữ cái chứa dấu.

Giao diện bài luyện Đặt dấu đúng vị trí. Cho trước một từ tiếng Việt. Nháy vào loa để nghe phát âm đúng từ này. Từ sẽ xuất hiện trên màn hình nhưng không có dấu. Nhiệm vụ của bé là đưa dấu lên đúng vị trí của từ này trên màn hình. Đặt dấu bằng thao tác kéo thả chuột trên màn hình. Các dấu đặt ở phía dưới.

Chức năng Vui chơi – Giải trí sẽ bao gồm 4 trò chơi rất phù hợp với lứa tuổi mầm non, mẫu giáo như sau: Mưa âm vần, Tìm tranh, Tìm nội dung tranh và Tìm dấu tiếng Việt. Bây giờ chúng ta sẽ tìm hiểu các trò chơi này.

Trò chơi Mưa âm vần. Trò chơi này rất thích hợp cho trẻ lứa tuổi 4-6, luyện khả năng nhát chuột chính xác, nhanh tay, tinh mắt. Trên màn hình các em sẽ thấy có các âm vần rơi xuống. Nhiệm vụ của bé là thật nhanh dùng chuột nháy vào các âm vần này không để chúng rơi xuống đất. Nếu để rơi xuống 6 vần thì thua. Mỗi lần nháy trúng một âm vần sẽ được cộng 5 điểm. Khi nháy đúng một âm vần sẽ nghe được phát âm chính xác của vần này. Càng về sau, các vần sẽ xuất hiện nhiều hơn và rơi nhanh hơn. Em nào có điểm cao nhất sau một thời gian sẽ là người thắng cuộc.

Trò chơi Tìm tranh theo nội dung. Phía dưới là 4 bức tranh, trong đó chỉ có 1 bức là tương ứng với nội dung ghi bên trên. Nháy chuột lên dòng chữ này sẽ nghe được nội dung của bức tranh. Nhiệm vụ của bé là tìm ra bức tranh đúng và kéo thả lên ô phía trên. Nháy nút có chữ V để kiểm tra đúng hay sai. Mỗi lần làm đúng được cộng 5 điểm, làm sai bị trừ điểm.

Trò chơi Tìm nội dung tranh. Trờ chơi này ngược lại với trò chơi Tìm tranh theo nội dung. Cho trước một bức tranh ở phía trên. Phía dưới là 3 dòng chữ, trong đó có 1 từ tương ứng với bức tranh phía trên. Nháy chuột lên từ để nghe. Nhiệm vụ của bé là tìm ra chính xác từ tương ứng với tranh và kéo thả lên dòng phía trên. Nháy nút có chữ V để kiểm tra đúng hay sai. Mỗi lần làm đúng được cộng 5 điểm, làm sai bị trừ điểm.

Trò chơi Tìm dấu cho từ tiếng Việt. Cho trước một từ khóa Tiếng Việt ở chính giữa màn hình. Nháy vào loa để nghe rõ cách đọc từ này. Nhiệm vụ của bé là nhận biết rõ từ này trong Tiếng Việt chứa các dấu nào (tính cả dấu thanh – không dấu). Sau đó bé nháy chuột chọn các dấu có trong từ này. Chú ý cần đánh dấu tất cả các dấu, không được sai, thừa hay thiếu. Làm xong nháy nút có chữ V để kiểm tra đúng hay sai. Mỗi lần làm đúng được cộng 5 điểm, làm sai bị trừ điểm.

Bùi Việt Hà, Công ty Công nghệ Tin học Nhà trường

School@net