Máy nỏ bắn tên đồng. AN DƯƠNG VƯƠNG: nghiên cứu và thực nghiệm
Tạp chí Xưa và Nay, SỐ 402 (4-2012) Mũi tên chuyên dụng của nỏ. Ở Việt Nam, lẫy nỏ bằng đồng phát hiện khá nhiều trong khoảng niên đại 2300 – 1800 năm cách ngày nay. Cũng khoảng 2300 năm xuất hiện truyền thuyết nỏ thần Đông Sơn gắn với An Dương Vương, thành Cổ Loa, Cao Lỗ (Nỗ), Mỵ Châu – Trọng Thuỷ và rùa vàng (Kim Quy) và đặc biệt phát hiện hàng vạn mũi tên đồng ba cạnh ở Cầu Vực trùng hợp với phát hiện xưởng đúc đồng có những khuôn đúc mũi tên ba cạnh bằng đá trong khu vực đền Thượng ở thành Cổ Loa. | Xem tiếp |
Trùng tu Ô Quan Chưởng: Không thể làm giả để... quen mắt
Phải xác định thật đầy đủ đặc điểm và tình trạng rồi mới can thiệp vào di tích, chứ khi đã xóa dấu vết đi rồi thì mọi lập luận là vô nghĩa. LTS: 10/2010, Dự án trùng tu Ô Quan Chưởng đã gặp những ý kiến rất đa chiều trong xã hội. Đơn vị đảm nhiệm việc trùng tu là Viện Bảo tồn di tích, trước đó đã được giải thưởng quốc tế với công trình trùng tu di tích Đình Chu Quyến (Chu Minh, Sơn Tây, Hà Nội). Dù sau khi công trình hoàn thành, được nghiệm thu và đánh giá thành công, nhưng vẫn có nhiều dư luận xì xào, bài bác. | Xem tiếp |
Văn hiến Thăng Long trong đời sống tâm linh
Thăng Long là nơi tập trung nhiều đến chùa, đạo quán, lễ hội người dân Thăng Long tôn kính tất cả các vị thánh thần ân đức các bậc anh hùng vì dân vì nước được thờ phụng ở các chùa, đền, quán, miếu… Đây là những nét nổi bật biểu hiện đời sống tâm linh của người dân đất kinh kỳ. Dưới chế độ thống trị của phong kiến nước ngoài, nhân dân Việt Nam từng sống trong đau khổ không có lối thoát. Khi đất nước đã giành được độc lập, nhưng ở mỗi cuộc đời vẫn có những rủi ro không thể lường trước và cũng không thể giải thích được. Tình hình trên tất yếu đẩy người ta vào con đường mê tín, trông chờ sự cứu giúp của thần linh. | Xem tiếp |
Đồ gốm trong Hoàng thành Thăng Long - Gốm thời Lê
Đồ gốm sứ thời Lê tìm được tại các hố khai quật có số lượng lớn, nhưng tập trung nhiều nhất là ở khu vực ven triền sông cổ nằm giữa Khu A và B. Để nhận diện về chất lượng gốm dùng trong Hoàng thành, tôi phân định gốm thời Lê theo ba thời kỳ: Gốm thời Lê Sơ (thế kỷ XV), Gốm thời Lê-Mạc (thế kỷ XVI) và Gốm thời Lê Trung Hưng (thế kỷ XVII - XVIII). Nhìn chung, gốm thời Lê - Mạc và Lê Trung Hưng có chất lượng thấp, hoa văn trang trí đơn giản và phát triển mạnh theo xu hướng dân gian. Những sưu tập đồ gốm tìm được từ các hố khai quật phần nhiều là sản phẩm của các lò gốm vùng Hải Dương và Bát Tràng. Tình hình này có sự khác biệt lớn so với gốm thời Lê Sơ. | Xem tiếp |
Đồ gốm trong Hoàng thành Thăng Long - Gốm thời Trần
Cùng với những phát hiện quan trọng về các dấu tích kiến trúc, một số lượng lớn đồ gốm sứ là những vật dụng dùng hàng ngày trong Hoàng cung qua nhiều thời kỳ cũng được tìm thấy. Những khám phá này đã thực sự mở ra một cánh cửa mới cho việc nghiên cứu về gốm Thăng Long và gốm dùng trong Hoàng cung Thăng Long qua các triều đại. Gốm thời Trần tìm được khá nhiều trong các hố khai quật và thường được tìm thấy cùng với những đồ gốm trang trí kiến trúc cùng thời. Gốm thời kỳ này có rất nhiều loại, gồm các dòng gốm: men trắng, men ngọc, men xanh lục, men nâu, hoa nâu và hoa lam. | Xem tiếp |
Những vết tích của Hoàng thành Thăng Long trên mặt và dưới lòng đất
Tô Lịch - Nùng Sơn theo phong thủy xưa là hai biểu tượng của nước non Thăng Long - Hà Nội. Nói theo sinh thái học nhân văn thì Thăng Long - Hà Nội là một đô thị sông - hồ được bao bọc bởi một “tứ giác nước” 30 km “đường đê La Thành”. Sự thăng trầm của Hoàng thành Nhị Hà quanh bắc sang đông Kim Ngưu, Tô Lịch là sông bên này. Tô Lịch tách ra khỏi Nhị Hà ở khoảng chợ Gạo, chảy qua giữa Ngõ Gạch - Hàng Buồm, luồn qua Cầu Đông - Hàng Đường - Hàng Cá - Cống Chéo Hàng Lược, ngoằn ngoèo theo đường Quán Thánh rồi chảy xuống Thụy Khuê - Hồ Khẩu... | Xem tiếp |
Núi ở Hà Nội
Không kể hai dãy Ba Vì, Hương Sơn và quần thể núi Sài thì khu vực ngoại thành có dãy Sóc Sơn nằm trong hệ thống mạch núi Tam Đảo chạy xuống, gồm nhiều ngọn nằm trên hai huyện Mê Linh và Sóc Sơn. Trong dãy có ngọn Hàm Lợn - còn gọi là núi Chân Chim, là ngọn cao nhất, cao 462m. Riêng ngọn núi Sóc cao 308m - còn gọi là núi Mã, núi Đền, núi Vệ Linh, nay thuộc xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn - tương truyền là chỗ Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt bay về trời. Núi Câu Lậu: Còn gọi là núi Tây Phương hoặc núi Trâu, tọa lạc ở xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất. Trên núi có chùa Tây Phương nổi tiếng. Cạnh núi này còn có những quả núi đất như Lôi Âm, núi Nứa.
| Xem tiếp |
Vườn Bách Thảo xưa
Nhà văn Tô Hoài hồi tưởng lại những kỷ niệm tuổi thơ gắn với vườn Bách thảo Hà Nội. Ngày trước, gọi công viên ấy là Bách thảo hay Bách thú đều đúng nghĩa. Bách thú được xây dựng năm 1890. Thời ấy, vườn nuôi nhiều giống chim, thú tương tự ở Công viên Thủ Lệ bây giờ. Thuở nhỏ, năm tôi chín tuổi, tôi bắt đầu ra học Trường tiểu học Yên Phụ (Trường Mạc Đĩnh Chi bây giờ), ngày ngày cuốc bộ từ Làng Nghĩa Đô xuống trường phải qua Vườn Bách thảo, rồi Đường Cổ Ngư giữa Hồ Tây và Hồ Trúc Bạch. Trưa ở lại, lang thang đợi buổi học chiều - thời ấy, các trường cấp tiểu học trong thành phố học mỗi ngày hai buổi, chỉ nghỉ chiều thứ năm và ngày chủ nhật. Buổi trưa, chúng tôi đá bóng quần trên bãi ven đê hoặc kéo nhau đi nghịch ngợm linh tinh ở Đường Cổ Ngư và Vườn Bách thú. | Xem tiếp |
Từ hỏa đài tới Bưu điện Hà Nội
Hơn một trăm năm trước, những con tem, bức điện báo đầu tiên gửi đi từ Bưu điện Hà Nội không dành cho người Việt. Và khi người Việt đầu tiên kiện vụ "xâm phạm bí mật thư tín", tòa án cũng không đứng về phía nguyên đơn... Bưu điện Hà Nội được thực dân Pháp thành lập từ năm 1884, ngay sau khi triều Nguyễn ký hiệp ước đầu hàng, chấp nhận chế độ bảo hộ. Vị trí của Bưu điện Hà Nội là nền chùa Báo Ân cũ. Bốn dãy nhà hai tầng được dựng lên, phía bắc tiếp giáp với phố Lê Thạch, mặt chính là phố Đinh Tiên Hoàng, phía nam là phố Đinh Lễ, còn phần hậu của bưu điện là Bắc Bộ phủ. Công trình có kiến trúc đơn giản, cầu thang gỗ, phía trên lợp ngói ardoise màu đen. | Xem tiếp |
Lý Thái Tổ (1010-1028)
Niên hiệu: Thuận Thiên. Người khởi dựng triều Lý là Lý Công Uẩn người làng Cổ Pháp (Từ Sơn, Bắc Ninh). Công Uẩn sinh năm Giáp Tuất (974), là con nuôi của thiền sư Lý Khánh Văn từ 3 tuổi và truyền thuyết vẫn cho rằng ông là con của Vạn Hạnh, anh ruột Khánh Văn. | Xem tiếp |
Thành phố của sông hồ
Hà Nội là đô thị của các sông hồ. Cái tên “Hà Nội” diễn nôm là thành phố “trong sông” hay các câu ca dân gian cửa miệng của người Hà Nội đã chứng tỏ điều đó: Nhị Hà quanh Bắc sang Đông Kim Ngưu, Tô Lịch là sông bên này Hay: Khen ai khéo họa dư đồ Trước sông Nhĩ Thủy sau hồ Hoàn Gươm “Khen ai khéo họa dư đồ Giữa nơi thành thị có hồ trong xanh” Nói là sông hồ, nhưng thực ra với hồ Hà Nội hồ cũng là sông, vì các hồ như Hoàn Kiếm, Tây Hồ, Thủ Lệ, Trúc Bạch…đều là dấu tích của các khúc sông chết, sản phẩm đôi dòng của sông Cái (sông Mẹ). | Xem tiếp |
|
|